احتمالاً شما هم شنیده و یا در اطرافیان خود دیده‌اید؛ که فرزندان یک خانواده رابطه خوبی با یکدیگر ندارند و دائم در حال جروبحث و کشمکش با یکدیگر هستند. این کشمکش‌ها گاهی در قالب خشونت کلامی و گاهی فیزیکی بروز می‌کنند. همچون لگد زدن، موکشیدن، هل دادن و مشت زدن. و اگر والدین در همان ابتدا و دوران کودکی در برابر این اختلافات ایستادگی نکنند، قطعاً با مرور زمان وخیم تر خواهد شد. و علاوه بر این موضوع، تاثیرات مخرب و ماندگاری بر ذهن و روان کودکان خواهد گذاشت. تحقیقات نشان می‌دهند که اغلب این کودکان همان دسته‌ای را تشکیل می‌دهند که در بیرون از خانه و زمانی که در جمعی از کودکان قرار می‌گیرند؛ همواره حس قلدری و ریاست را با خود حمل می‌کنند. در نتیجه دیگر کودکان را مورد آزار و اذیت قرار می‌دهند. و اما گروه بعدی می‌توانند کودکانی باشند که در خارج از محیط خانه مورد زورگویی بقیه کودکان قرار می‌گیرند و از آنجایی که توانایی مقابله با آنها و اعتماد به نفس کافی ندارند، نمی‌توانند از خود دفاع کنند و بدین منظور تمام عقده‌ها و کمبودهایی را که برایشان به وجود آمده در بستر خانه و خانواده در برابر خواهر و یا برادر کوچکتر و یا هم سن وسالشان جبران می‌کنند.

والدین چه نکاتی را باید در خصوص کنترل و مدیریت کشمکش و جدال‌های کودکانشان بدانند؟

بسیاری از خانواده‌ها بر سر موضوع درگیری‌ها واختلافات فرزندانشان نگران و مضطرب هستند و این را عاملی برای فاصله افتادن بین فرزندانشان می‌دانند. از طرفی نمی‌دانند در این دعواها طرف کدام یک را بگیرند و پشتیبانی کدام فرزندشان را بکنند و از طرفی دیگری را مقصر بدانند و مورد تنبیه قرار دهند. و گذشته از تمام این‌ها نمی‌خواهند فرزندانشان را بابت این موضوع مورد آزار قرار دهند و به ناحق یکی از آنها را تنبیه و مجازات کنند. از سوی دیگر نگران این مطلب هستند که مبادا این درگیری‌ها و ناامنی داخل خانه که آرامش آن را دچار اختلال می کند؛ موجب تاثیرات منفی در شخصیت کودک  وعادات ناپسند رفتاری شود.

و اما رفتار والدین در این زمان‌ها باید چگونه باشد؟

سعی کنید فرزندانتان را درک کنید و شما با خشونت خود به آن دامن نزنید:

همچنین علاوه بر این موضوع سعی کنید تفات‌های چشمیگیری بین جنسیت و یا سن فرزندانتان قائل نشوید. و دیگری را همواره از خواسته هایش محروم نگذارید تا این عاملی برای حسادت ورزیدن‌های جدی و دعوا بین آنها نشود.

رقابت بین فرزندان را به رقابتی سالم و در اصل رفاقت تبدیل کنید:

کودکان همان گونه که در امور روزانه و متداول‌شان، با یکدیگر به چالش بر می‌خورند؛ این رفتارها می‌تواند جلوه‌ای از درگیری‌های آن‌ها هنگام دعوا های‌شان باشد. بنابراین والدین می‌توانند هنگام برخوردن به این اختلالات بین فرزندانشان، تدبیر سازنده‌ای بیاندیشند. و آنها را در عوض فردی تلاش کردن و جدال با یکدیگر، به کارهای گروهی و تعامل با یکدیگر تشویق کنند و به آنها بیاموزند که اگر با هم باشند قوی تر و پرقدرت تر عمل خواهند کرد.

مراقبت و توجه والدین بسیار حائز اهمیت است:

والدین باید تلاش کنند پیش از اینکه جروبحثی بین فرزندان شروع شود و با احتمال دادن اینکه فرزندشان خشمگین است و شروع به بهانه گیری و در نهایت دعوا خواهد کرد؛ باید موقعیت را کنترل کنند و تحت نظر قرار دهند و سعی کنند با شروع یک فعالیت گروهی و یا گفت وگو در مورد یک موضوع سرگرم کننده کودک را آرام کرده و از برخورد فیزیکی و کلامی فرزندان جلوگیری کنند. همچنین خوب است که فرزندی که اغلب اوقات خشمگین است و زود عصبانی می‌شود راه‌های خود آرام سازی را آموزش دهید و او را قانع کنید که نباید در زمان‌هایی که ناراحت است و موضوعی موجب ذهن مشغولی و کلافگی وی می‌شود؛ خود را با آزار دادن بقیه و یا کتک زدن دیگران آرام کند.

علت دعوا را پیدا کنید و آن را حل کنید. به طوری که از تکرار دوباره آن جلوگیری شود. چنانچه مشکل جدی بین آنها وجود دارد هرچه زودتر آن را مورد ارزیابی قرار دهید و چاره‌ای کاربردی برای آن پیدا کنید. هنگام دعوا ابتدا روند جدال را متوقف کنید سپس هر کدام را آرام کرده و بخواهید نفس عمیق بکشند. سپس از یکی از آنها بخواهید دلیل دعوا را توضیح دهد و در این بین هرگز در حرف‌های هم دخالت نکنند. و اگر نمی توانند ساکت بمانند؛ بگویید که به حرف های آن‌ها گوش نمی‌دهید. سپس دلایل فرزند بعدی را جویا شوید و در نهایت بهترین راه حل را به آن‌ها پیشنهاد دهید و از قهر آن‌ها جلوگیری کنید. 

سعی کنید کودکان را به خاطر دعوایی که با یکدیگر داشتند تنبیه نکنید و اگر مجبور به این کار هستید؛ تبیه را برای هر دو آنها در نظر بگیرید:

این کار علاوه بر جلوگیری از ایجاد این حس در یکی از فرزندان که بی اهمیت است و هیچ کس به او علاقه ای ندارد، موجب می شود هر دو به کار اشتباهشان پی ببرند. حتی فرزندی که کم و بیش در این ماجرا نقش داشته است. مثلا آنها را تا زمانی که به سازگاری باهم نرسیده اند از بازی کردن با یکدیگر محروم کنید، از سرگرمی مورد علاقه شان برای یک مدت آنها را منع کنید، و تا زمانی که نتوانند مشکلشان را باهم حل کنند این روند ادامه خواهد داشت.

در صورتی که توانستند مدتی را آرام و دوستانه با یکدیگر بازی کنند آنها را تشویق و تحسین کنید.

در صورتی که به یکی از فرزندانتان در این کشمکش آسیبی رسید در ابتدا بدون قضاوت و پیدا کردن مقصر، از آن کودک دلجویی کنید و اول از همه به او توجه کنید. در ضمن از این طریق می‌توان زشتی کار کودکی که آسیب رسانده است را به او گوشزد کرد.

برای امور فرزندانتان برنامه ریزی کنید تا از ایجاد اختلاف جلوگیری شود:

به طور مثال اگر فرزندانتان برسر زمان تماشا کردن و استفاده از تلویزیون با یکدیگر به مشکل بر می‌خورند، می‌توانید به صورت هوشمندانه، زمان استفاده از تلویزیون را تقسیم بندی کنید تا هر دو آنها بتوانند برنامه دلخواهشان را و یا تکرار آن را مشاهده کنند.

هرگز از جملات و عباراتی که پیش داوری و ناعدالتی شما را می‌رساند استفاده نکنید و اجازه دهید همواره یکی از فرزندان قربانی فاکتورهای اشتباه شما شوند. مثلا اینکه چون تو بزرگتری نباید این کار را می‌کردی، یا چون کوچکتری، چون او از تو ضعیف تر است، چون تو دختری ، چون تو پسری و ...

اوقات فراغت را با سرگرمی های مفید پر کنید:

با درست کردن سرگرمی‌های جذاب و مفید که برای کودکان و حتی بزرگسالان جالب باشد را طراحی کنید و در زمان‌هایی که در خانه بیکار هستید انجام دهید. این کار علاوه بر رشد صمیمیت بین فرزندان و اعضا خانواده مانع از بروز اختلاف بدلیل بیکاری می‌شود.

برای برسی دقیق تر و نیز درمان موثرتر می‌توانید به روانشناس مراجعه کنید و مشکل را ریشه یابی کرده و رفتار پرخاشگرانه کودکتان که به صورت دائمی در حال تکرار آن است درمان کنید.